Stop de tuintegelmania!

Nogal wat tuinbezitters ervaren tuinieren als een strijd tegen de natuur. Zij snoeien en wieden dat het een lieve lust is. Net zolang tot ze er genoeg van hebben. Dan plaveien ze kortdaad de tuin met tuintegels. Maar overzien zij wel de gevolgen? Het leefgebied van tal van plantjes en diertjes wordt ingeperkt en riolen raken overbelast. Dat moet echt anders. Toch maar liever een groene tuin. En dus tegels er weer uit, planten er in. Tuinieren hoeft geen straf te zijn. Aan een groene tuin kunt u echt veel plezier beleven.

Als de Nederlandse (en trouwens ook de Belgische) manier van tuinieren een maatstaf is voor binding met of liefde voor de natuur dan is het daar droevig mee gesteld. Alle vaste planten, struiken en heesters snoeit men ver terug. Dit snoeisel, inclusief onkruid en afgevallen blad, propt men op zijn best in de gft-kliko. De afvoer van al deze biomassa heeft op den uur wel tot gevolg dat de grond schraal wordt en planten die weinig eisen stellen, ertoe neigen de tuin over te nemen. We noemen deze planten ‘onkruid’ en zij vooral vergallen het plezier van heel wat mensen met een tuin.

Voor deze mensen staat onkruid wieden gelijk aan strijd tegen de natuur. Vaak zelfs als een ongelijke strijd. Geen wonder als je ziet met watvoor primitieve middelen zij over het algemeen de strijd met het onkruid aangaan. Gezeten op haar of zijn hurken ontwortelt men met een soort mes onkruidje voor onkruidje. Ik hoef u niet te vertellen welke lichamelijke ongemakken daaruit voortkomen. Ongetwijfeld kiezen veel mensen om deze reden vroeg of laat voor het tegennatuurlijke middel van de tuintegel.

Aangezien miljoenen tuinen en tuintjes in ons land dit lot ondergaan - volgens schattingen meer dan tweederde - doen wij met onze nationale tuintegelmania een enorm leefgebied teniet van tal van plantjes en planten, diertjes en dieren. Dit betekent een ware aderlating voor de biodiversiteit. Bovendien veroorzaken wij onbedoeld een afwateringsprobleem doordat regenwater niet de grond in kan zakken en bovengronds zijn weg zoekt naar het laagste punt. Iedereen kent onderhand de tv-beelden van ondergelopen straten, of van onderdoorgangen van viaducten die in waterpoelen veranderden.

Zo is de tuintegel in opspraak gekomen en is er een tegenbeweging ontstaan van burgers en gemeentebesturen onder de leus ‘tegel eruit, plant erin’. Zij halen tuinbezitters over hun tuin te vergroenen. Groene tuinen behoeden woonwijken door hun sponswerking niet alleen voor wateroverlast, maar verminderen ook het droogteprobleem. Daarnaast nemen groene tuinen CO₂ op uit de lucht en zorgen zij op warme dagen voor koelte. Daarbij dragen zij ook nog bij aan verrijking van het leefgebied van planten, dieren, diertjes en micro-organismen in de grond. Kortom, aan een grotere biodiversiteit. Niet alleen zullen er meer bijen, vlinders en vogels te bewonderen zijn in uw tuin maar ook padden, egels en andere diersoorten.

Dus gemeente – een burgerinitiatief is beter – doet er wat aan! Weg met die tegels! Laat tuinbezitters tegels inleveren en geef hen er planten voor terug! Dit soort acties bestaan al. En al die overtollige tegels kunnen ook creatief hergebruikt worden. We kunnen op goed zichtbare en toegankelijke plekken tegels op een hoop gooien, net zolang tot er een soort piramide ontstaat. Maak er desnoods een wedstrijd van om de hoogste piramide van de wijk, de gemeente, de provincie, het land. Stort er vervolgens aarde over uit, zet er planten in en de wijk heeft er een attractie bij.

Maar dan zijn we er nog niet. Mensen zijn gemiddeld nogal vervreemd van de natuur. Het ligt voor de hand om hen voor te lichten over een meer natuurlijke manier van tuinieren. Het begint misschien wel bij onkruid, schrikbeeld voor veel tuinbezitters. Maar dat hoeft het niet te zijn. Door je tuin op een natuurlijke manier te onderhouden wordt de grond vruchtbaar en krijgt onkruid minder kans. Wees ook terughoudend met snoeien, beschouw niet elk uitlopertje als ongewenst. Volg daarbij deze regel: Voer onkruid, maar ook ander tuinafval niet af in de kliko maar maak een composthoop in een hoekje van de tuin en breng het gecomposteerde tuinafval terug in uw tuin.

Conclusie: Verplaats u in de natuur en werk met haar mee. Gooi die tegels eruit en kies voor natuurlijk tuinieren! Dan helpt u mee wateroverlast in uw wijk te voorkomen en draagt u bij aan de natuurlijke verrijking van uw buurt. Zo krijgt u vast (weer) plezier in tuinieren.